کارکردهای اجرایی مغز
کارکرد اجرایی مجموعه ای از مهارت های شناختی است که برای کنترل خود و مدیریت رفتارها مورد نیاز است. این مهارت ها شامل خودکنترلی، حافظه کاری و انعطاف پذیری ذهنی است. چنین کارکردهایی به افراد امکان می دهد کارهایی مانند پیروی از دستورالعملها، تمرکز، کنترل هیجانات و دستیابی به اهداف را انجام دهند.
نقش کارکردهای اجرایی شبیه به نقش رهبر ارکستر است. رهبر ارکستر هر یک از اعضای ارکستر را مدیریت، هدایت، سازماندهی و ادغام می کند. آنها هر نوازنده ای را راهنمایی می کنند تا بدانند چه زمانی باید نواختن را شروع کنند و با چه سرعتی سریع یا آهسته یا بلند یا نرم نواختن را شروع کنند و چه زمانی نواختن را متوقف کنند. بدون رهبر ارکستر، موسیقی به این آرامی جریان نمی یابد و به زیبایی صدا نمی رسد.
شما می توانید کارکرد اجرایی را به عنوان سیستم مدیریت مغز در نظر بگیرید. این کارکردهای ذهنی به ما کمک می کنند تا بسیاری از تکالیف را در زندگی روزمره خود سازماندهی و مدیریت کنیم.
انواع کارکردهای اجرایی
چندین نوع اصلی از کارکردهای اجرایی وجود دارد. این کارکردها هرکدام نقش مهم خود را ایفا می کنند، اما در ارتباط با یکدیگر برای نظارت و تسهیل رفتارهای هدفمند کار می کنند.
زمینه های اصلی کارکرد اجرایی عبارتند از:
کنترل توجه: این شامل توانایی فرد برای تمرکز توجه و تمرکز بر روی چیزی خاص در محیط است.
انعطاف پذیری شناختی: گاهی اوقات به عنوان انعطاف پذیری ذهنی شناخته می شود، این به توانایی تغییر از یک کار ذهنی به کار دیگر یا فکر کردن در مورد چندین چیز به طور همزمان اشاره دارد.
بازداری شناختی : این شامل توانایی تنظیم اطلاعات نامربوط است.
کنترل بازدارنده : این شامل توانایی مهار تکانه ها یا تمایلات به منظور درگیر شدن در رفتارهای مناسب یا مفیدتر است.
حافظه کاری: حافظه کاری یک «سیستم ذخیره سازی موقت» در مغز است که در حین حل یک مشکل یا انجام یک کار، چندین واقعیت یا افکار را در ذهن نگه می دارد.
تعدادی از کارکردهای اجرایی سطح بالاتر نیز وجود دارد که بر کارکردهای پایه سطح پایین متکی هستند. برخی از نمونههای کارکردهای اجرایی مرتبه بالاتر عبارتند از : حل مسئله ، استدلال، هوش سیال و برنامهریزی.
کاربردها
کارکردهای اجرایی در بسیاری از زمینه های مختلف زندگی نقش مهمی دارند. برخی از کارهایی که هر روز انجام می دهید و به کارکردهای اجرایی شما بستگی دارد عبارتند از:
- تجزیه و تحلیل اطلاعات
- توانایی تمرکز روی چیزی
- پیگیری رفتارهای خود
- برنامه ریزی کردن
- مدیریت رفتار
- مدیریت زمان خود
- توجه کردن
- تنظیم هیجانات
- به خاطر سپردن جزئیات مهم
- دیدن چیزها از دید دیگران
- خود تنظیمی
تأثیر کارکرد اجرایی منظم ماندن
کارکردهای اجرایی نقش مهمی در توانایی فرد برای کارکرد عادی دارند. وقتی مشکلاتی در این مهارتها وجود داشته باشد، افراد ممکن است در زمینههای مختلف زندگی از جمله مدرسه، کار و روابط دست و پنجه نرم کنند.
به عنوان مثال، مشکلات کارکرد اجرایی زمانی که افراد مبتلا به ADHD هستند، رایج است. 1 کاهش کارکرد اجرایی نیز یکی از ویژگی های زوال عقل است و ممکن است در اوایل دوره آن ظاهر شود. 2
اختلال در کارکردهای اجرایی می تواند تأثیر عمده ای بر توانایی انجام تکالیفی مانند برنامه ریزی، اولویت بندی، سازماندهی، توجه و به خاطر سپردن جزئیات و کنترل واکنش های هیجانی داشته باشد.
افراد ممکن است مشکلاتی را در چندین زمینه کلیدی تجربه کنند، از جمله:
سازماندهی، اولویت بندی و شروع تکالیف: افرادی که در این زمینه از کارکرد اجرایی نقص دارند، در سازماندهی مطالب، تمایز بین اطلاعات مرتبط و غیر مرتبط، پیش بینی و برنامه ریزی برای رویدادهای آینده، تخمین زمان مورد نیاز برای تکمیل تکالیف، و به سادگی شروع کردن یک کار مشکل دارند. 3
تمرکز، حفظ و تغییر توجه: افرادی که به راحتی حواسشان پرت می شود اطلاعات مهم را از دست می دهند. آنها نه تنها از چیزهای اطراف خود، بلکه افکار خود نیز حواسشان پرت می شود. آنها در جابجایی توجه در صورت لزوم مشکل دارند و می توانند در یک فکر گیر کنند و فقط به آن موضوع فکر کنند. 4
تنظیم هوشیاری، تداوم تلاش و سرعت پردازش: افرادی که در تنظیم هوشیاری مشکل دارند، ممکن است زمانی که برای شنیدن یا خواندن مطالبی که به نظرشان خسته کننده میآیند، بیحرکت بنشینند و ساکت باشند، خوابآلود میشوند. اینطور نیست که آنها بیش از حد خسته باشند. آنها به سادگی نمی توانند هوشیاری خود را حفظ کنند مگر اینکه فعالانه درگیر باشند. علاوه بر این، سرعت دریافت و درک اطلاعات می تواند بر عملکرد تأثیر بگذارد. 5
مدیریت ناامیدی و تنظیم احساسات: افرادی که در این زمینه از کارکرد اجرایی دچار نقص هستند، ممکن است تحمل بسیار کمی در برابر ناامیدی داشته باشند، مانند زمانی که نمی دانند چگونه یک کار را انجام دهند. آنها همچنین می توانند به شدت نسبت به انتقاد حساس باشند. احساسات دشوار می توانند به سرعت طاقت فرسا شوند و واکنش های احساسی ممکن است بسیار شدید باشد. 6
استفاده از حافظه فعال و دسترسی به یادآوری: حافظه کاری به فرد کمک می کند تا اطلاعات را به اندازه کافی نگه دارد تا در کوتاه مدت از آن استفاده کند، بر روی یک کار تمرکز کند و کارهای بعدی را به خاطر بیاورد. اگر افراد در حافظه فعال دچار اختلال باشند، ممکن است در به خاطر سپردن و پیروی از دستورالعمل ها، به خاطر سپردن و یادآوری حقایق یا املای کلمات، مشکلات محاسباتی در ذهن خود، یا بازیابی اطلاعات در حافظه در صورت نیاز دچار مشکل شوند.
نظارت و کنش خودتنظیمی: وقتی افراد در توانایی تنظیم رفتار خود دچار نقص باشند، می تواند به طور قابل توجهی روابط اجتماعی را مختل کند. اگر افراد در مهار رفتار مشکل داشته باشند، ممکن است بدون فکر کردن به بافت موقعیت، واکنش تکانشی نشان دهند، یا ممکن است با مهار و گوشه گیری در تعاملات، بیش از حد بر واکنش های دیگران تمرکز کنند.
مانند یک ارکستر، هر یک از کارکردهای اجرایی در ترکیب های مختلف با هم کار می کنند. وقتی یک ناحیه آسیب می بیند، روی قسمت های دیگر تأثیر می گذارد. اگر دانش آموزی در یکی از این اگر کارکردهای اجرایی کلیدی نقص داشته باشد، به وضوح می تواند در عملکرد مدرسه و تحصیلی اختلال ایجاد کند.
مشکلات احتمالی
مشکلات مربوط به کارکردهای اجرایی می تواند افراد را به روش های مختلف و با درجات متفاوتی از شدت تحت تاثیر قرار دهد. برخی از مشکلاتی که افراد ممکن است در صورت نقص کارکرد اجرایی با آن مواجه شوند عبارتند از:
- اضطراب زمانی که کارهای روزمره مختل می شوند
- همیشه از دست دادن متعلقات
- همیشه دیرکردن به دلیل مدیریت ضعیف زمان
- مشکل در اولویت بندی کارهایی که باید انجام شوند
- مشکل در جابجایی بین کارها یا انجام چند کار
- مشکلات در تکمیل تکالیف
- مشکل در کنترل رفتارهای تکانشی
بسیاری از افراد با یک یا چند مورد از این زمینه ها دست و پنجه نرم می کنند، اما این لزوماً به این معنا نیست که آنها یک بیماری روانی یا ناتوانی یادگیری دارند. اگر مشکلات مربوط به این مهارت ها در توانایی شما برای عملکرد عادی اختلال ایجاد می کند یا به روابط شما آسیب می رساند، مهم است که با پزشک یا متخصص سلامت روان خود صحبت کنید. مشکلات شما ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند ADHD باشد.
نکته
مردم با مهارت های کارکرد اجرایی متولد نمی شوند. آنها چیزی هستند که با رشد مغز رشد می کنند. چنین مهارت هایی تا نوجوانی و بیست سالگی فرد به رشد و بلوغ ادامه می دهند.
بسیاری از مردم درک اینکه چرا با روابط، محل کار یا مدرسه خود دچار مشکل هستند، را توانمند می دانند. دیگران از اینکه با کارهایی که به نظر می رسد دیگران بدون زحمت انجام می دهند، دست و پنجه نرم می کنند، ناراحت یا عصبانی می شوند.
راه هایی برای بهبود کارکرد اجرایی
خبر خوب این است که کارهایی وجود دارد که می توانید برای بهبود کارکرد اجرایی خود و مدیریت نقاط ضعفی که دارید انجام دهید. استراتژی هایی که می تواند کمک کند عبارتند از:
- کارهای بزرگ را به مراحل کوچک تقسیم کنید.
- برای کارهایی که باید انجام دهید چک لیست ایجاد کنید.
- به خود زمان بدهید تا بین فعالیت ها جابجا شوید.
- یک برنامه زمانی تنظیم کنید که به شما کمک کند در مسیر خود بمانید.
- از یک تقویم برای کمک به یادآوری و برنامه ریزی برای فعالیت ها، تکالیف و اهداف بلند مدت استفاده کنید.
- از وسایل کمک بصری برای کمک به پردازش و درک اطلاعات استفاده کنید.
- تاریخ های سررسید یا ضرب الاجل های مهم را یادداشت کنید و آنها را در مکانی قابل مشاهده قرار دهید.
کار دیگری که می توانید انجام دهید این است که راه هایی برای مدیریت سطح استرس خود بیابید. استرس می تواند تأثیر مضری بر کارکرد اجرایی داشته باشد، بنابراین به دنبال فعالیت های کاهش استرس باشید که برای شما مفید است.
درخواست تطبیق
اگر یک اختلال تشخیص داده شده مانند ADHD دارید، همچنین می توانید درخواست تطبیق در مدرسه و محل کار کنید که می تواند کمک کننده باشد. تطابق ها برای حمایت از شما در مناطق خاصی که در آن مشکل دارید طراحی شده اند.
چند نمونه از تطبیقها عبارتند از: مقدار کمتری از تکالیف (مثلاً اگر از کلاس خواسته شود 20 مسئله ریاضی را انجام دهد، از شما خواسته میشود که 10 مسئله را انجام دهید)، زمان اضافی برای انجام تستها، کمک در انجام تکالیف خواندن، اجازه ضبط سخنرانیها، و کمک به یادداشت های کلاس
برای دریافت کمک برای فرزندتان، یک نقطه شروع خوب این است که با معلم او صحبت کنید. طبق قانون فدرال، مدرسه موظف است خدمات اضافی مورد نیاز خود را ارائه دهد. اگر در کالج یا دانشگاه هستید، به دفتر معلولیت های دانشجویی مراجعه کنید. آنها می توانند به شما در راه اندازی تطابق ها کمک کنند.
مترجم: مهری پاک نژاد- دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی
اگر در باره آزمون های هوش و استعدادیابی مرکز جوانه رشد تبریز سوالی دارید در قسمت دیدگاه ها مطرح کنید.👇👇👇👇
منبع: verywellmind
مراجع
1. Otterman DL, Koopman-Verhoeff ME, White TJ, Tiemeier H, Bolhuis K, Jansen PW. Executive functioning and neurodevelopmental disorders in early childhood: A prospective population-based study. Child Adolesc Psychiatry Ment Health. 2019;13:38. doi:10. 1186/s13034-019-0299-7
2 Guarino A, Favieri F, Boncompagni I, Agostini F, Cantone M, Casagrande M. Executive functions in Alzheimer disease: A systematic review. Front Aging Neurosci. 2019;10:437. doi:10. 3389/fnagi. 2018. 00437
3. Langberg JM, Dvorsky MR, Evans SW. What specific facets of executive function are associated with academic functioning in youth with attention-deficit/hyperactivity disorder? J Abnorm Child Psychol. 2013;41(7):1145-1159. doi:10. 1007/s10802-013-9750-z
4. Volkow ND, Swanson JM. Adult attention deficit-hyperactivity disorder. N Engl J Med. 2013;369(20):1935-1944. doi:10. 1056/NEJMcp1212625
5. Suades-González E, Forns J, García-Esteban R, et al. A longitudinal study on attention development in primary school children with and without teacher-reported symptoms of ADHD. Front Psychol. 2017;8:655. doi:10. 3389/fpsyg. 2017. 00655
6. Hirsch O, Chavanon ML, Christiansen H. Emotional dysregulation subgroups in patients with adult Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD): A cluster analytic approach. Sci Rep. 2019;9(1):5639. doi:10. 1038/s41598-019-42018-y
7. Bunford N, Evans SW, Becker SP, Langberg JM. Attention-deficit/hyperactivity disorder and social skills in youth: A moderated mediation model of emotion dysregulation and depression. J Abnorm Child Psychol. 2015;43(2):283-296. doi:10. 1007/s10802-014-9909-2