علائم و نشانه‌های ناتوانی‌ها و اختلالات یادگیری

ناتوانی‌های یادگیری از کودکی به کودک دیگر بسیار متفاوت به نظر می‌رسد. یک کودک ممکن است با خواندن و املا مشکل داشته باشد، در حالی که کودک دیگر عاشق کتاب است اما نمی‌تواند ریاضی را بفهمد. هنوز هم ممکن است کودک دیگری در درک آنچه دیگران می‌گویند یا با صدای بلند ارتباط برقرار می‌کند مشکل داشته باشد. مشکلات بسیار متفاوت هستند، اما همه آن‌ها اختلال یادگیری هستند.

شناسایی ناتوانی‌های یادگیری همیشه آسان نیست. به دلیل تنوع زیاد، هیچ علامت یا ویژگی‌هایی وجود ندارد که بتوانید به عنوان اثبات مشکل به آن نگاه کنید. با این حال، برخی از علائم هشداردهنده در سنین مختلف بیشتر از سایرین دیده می‌شود. اگر از چیستی آن‌ها آگاه باشید، می‌توانید زودتر اختلال یادگیری ر تشخیص دهید به سرعت اقدامات لازم را برای کمک گرفتن از فرزندتان انجام دهید.

چک لیست‌های زیر برخی از علائم قرمز رایج برای اختلالات یادگیری را ارائه می‌دهند. به یاد داشته باشید که کودکانی که ناتوانی‌های یادگیری ندارند ممکن است همچنان برخی از این مشکلات را در زمان‌های مختلف تجربه کنند.  هنگامی جای نگرانی است که توانایی فرزند شما در تسلط بر مهارت‌های خاص ناهمواری مداوم وجود دارد.

اگر نگران هستید، منتظر نباشید

اگر مشکوک هستید که مشکلات یادگیری فرزندتان ممکن است به کمک خاصی نیاز داشته باشد، در یافتن حمایت تعلل نورزید هرچه زودتر با مرکز جوانه رشد کلینیک تخصصی اختلالات یادگیری تبریز با شماره همراه 09146347098 تماس بگیرید، شانس فرزندتان برای دستیابی به پتانسیل کامل خود بیشتر است.

علائم و نشانه‌های ناتوانی‌های یادگیری: سن پیش‌دبستانی

• مشکل در تلفظ کلمات
• مشکل پیدا کردن کلمه مناسب
• مشکل در قافیه
• مشکل در یادگیری حروف الفبا، اعداد، رنگ‌ها، اشکال یا روزهای هفته

• مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها یا یادگیری کارهای روزمره
• مشکل در کنترل مداد رنگی، مداد و قیچی یا رنگ‌آمیزی در درون خطوط
• مشکل در بستن دکمه‌ها، زیپ‌ها، گیره‌ها یا یادگیری بستن بند کفش

علائم و نشانه‌های ناتوانی‌های یادگیری: سنین 5-9

• مشکل در یادگیری ارتباط بین حروف و صداها
• عدم توانایی ترکیب صداها برای ساختن کلمات
• اشتباه در خواندن کلمات اساسی
• یادگیری آهسته و کند مهارت‌های جدید

• نوشتن غلط کلمات به طور مداوم و تکرار اشتباهات
• مشکل در یادگیری مفاهیم پایه ریاضی
• مشکل در گفتن زمان و به خاطر سپردن رویدادها

علائم و نشانه‌های ناتوانی‌های یادگیری: سنین 10-13

• مشکل در درک مطلب یا مهارت‌های ریاضی
• مشکل در پاسخ به سؤالات تستی و باز پاسخ
• احساس انزجار و بیزاری در مورد خواندن و نوشتن ؛ و اجتناب  از خواندن با صدای بلند
• بدخطی

• مهارت‌های سازمانی ضعیف (اتاق خواب، تکالیف و میز به هم ریخته و نامرتب هستند).
• مشکل دنبال کردن بحث‌های کلاس درس و بیان افکار با صدای بلند
• اشتباه در نوشتن املای کلمات مشابه

توجه به نقاط عطف رشد می‌تواند به شما در شناسایی اختلالات یادگیری کمک کند

توجه به نقاط عطف رشد طبیعی برای کودکان نوپا و پیش‌دبستانی بسیار مهم است. تشخیص زودهنگام تفاوت‌های رشدی ممکن است یک سیگنال اولیه از ناتوانی یادگیری باشد و مشکلاتی که زود تشخیص داده می‌شوند می‌توانند آسان‌تر اصلاح شوند.

تأخیر رشدی ممکن است تا زمانی که کودک شما بزرگ‌تر نشده است به عنوان علامت ناتوانی یادگیری در نظر گرفته نشود، اما اگر آن را در زمانی که کودک شما خردسال است تشخیص دهید، می‌توانید زودتر مداخله کنید. شما بهتر از هر کس دیگری فرزندتان را می‌شناسید، بنابراین اگر فکر می‌کنید مشکلی وجود دارد، ارزیابی آن ضرری ندارد.  شما می‌توانید با ارزیابی توانایی‌های شناختی فرزندتان در دپارتمان روان‌سنجی کلینیک روانشناسی جوانه رشد تبریز با حداقل هزینه از نقاط قوت و ضعف شناختی فرزند خود آگاه شوید.

مشکلات خواندن، نوشتن و ریاضی

ناتوانی‌های یادگیری اغلب بر اساس مجموعه مهارت‌های مدرسه گروه‌بندی می‌شوند. اگر فرزند شما در مدرسه است، انواع اختلالات یادگیری که آشکارتر هستند معمولاً حول محور خواندن، نوشتن یا ریاضی می‌چرخند.

اختلالات یادگیری در خواندن (نارساخوانی)

دو نوع اختلال یادگیری در خواندن وجود دارد. مشکلات اساسی خواندن زمانی رخ می‌دهد که درک رابطه بین صداها، حروف و کلمات مشکل باشد. مشکلات درک مطلب زمانی رخ می‌دهد که در درک معنای کلمات، عبارات و پاراگراف‌ها ناتوان باشد.

علائم مشکل در خواندن شامل مشکلات زیر است:

• تشخیص حروف و کلمات
• درک کلمات و ایده‌ها
• سرعت و سیالی خواندن
• مهارت‌های عمومی واژگان

اختلالات یادگیری در ریاضی (ناتوانی در محاسبه)

ناتوانی‌های یادگیری در ریاضی بسته به سایر نقاط قوت و ضعف کودک بسیار متفاوت است. توانایی کودک در انجام ریاضی به طور متفاوتی تحت تأثیر ناتوانی در یادگیری زبان، اختلال بینایی، یا مشکل در ترتیب، حافظه یا سازمان‌دهی قرار می‌گیرد.

کودک مبتلا به اختلال یادگیری مبتنی بر ریاضی ممکن است با به خاطر سپردن و سازمان‌دهی اعداد، علائم عملیات و «حقایق» اعداد (مانند 5+5=10 یا 5×5=25) مشکل داشته باشد. کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری ریاضی ممکن است در اصول شمارش (مانند شمارش دوتایی یا پنج‌تایی) مشکل داشته باشند یا در تشخیص زمان مشکل داشته باشند.

اختلالات یادگیری در نوشتن (دیس گرافی)

اختلالات یادگیری در نوشتن می‌تواند شامل عمل فیزیکی نوشتن یا فعالیت ذهنی درک اطلاعات باشد. اختلال نوشتاری اولیه به مشکل فیزیکی در تشکیل کلمات و حروف اشاره دارد. ناتوانی در نوشتن بیانی نشان‌دهنده تقلا برای سازمان‌دهی افکار بر روی کاغذ است.

علائم ناتوانی در یادگیری زبان نوشتاری حول عمل نوشتن می‌چرخد. آن‌ها شامل مشکلات زیر می‌شوند:

• نظم و انسجام نوشتار
• کپی کردن دقیق حروف و کلمات
• غلط‌های املایی
• سازمان‌دهی و انسجام نوشتاری

انواع دیگر اختلالات، ناتوانی‌ها و مشکلات یادگیری

خواندن، نوشتن و ریاضی تنها مهارت‌هایی نیستند که تحت تأثیر اختلالات یادگیری قرار می‌گیرند. انواع دیگر ناتوانی‌های یادگیری شامل مشکلات در مهارت‌های حرکتی (حرکت و هماهنگی)، درک زبان گفتاری، تمایز بین صداها و تفسیر اطلاعات دیداری است.

اختلالات یادگیری در مهارت‌های حرکتی (دیس پراکسی)

دشواری حرکتی به مشکلات حرکتی و هماهنگی اشاره دارد، چه در مهارت‌های حرکتی ظریف (بریدن، نوشتن) باشد و چه در مهارت‌های حرکتی درشت (دویدن، پریدن).  ناتوانی حرکتی گاهی اوقات به عنوان یک فعالیت “برونداد” نامیده می‌شود به این معنی که به خروجی اطلاعات از مغز مربوط می‌شود. برای دویدن، پریدن، نوشتن یا بریدن چیزی، مغز باید بتواند با اعضای لازم برای تکمیل عمل ارتباط برقرار کند.

علائمی که نشان می‌دهد کودک شما ممکن است ناتوانی در هماهنگی حرکتی داشته باشد شامل مشکلاتی در توانایی‌های فیزیکی است که نیاز به هماهنگی دست و چشم دارد، مانند گرفتن مداد یا بستن دکمه‌های پیراهن.

اختلالات یادگیری در زبان (آفازی/دیسفازی)

ناتوانی‌های یادگیری زبان و ارتباط شامل توانایی درک یا تولید زبان گفتاری است. زبان همچنین به عنوان یک فعالیت برونداد در نظر گرفته می‌شود زیرا به سازمان‌دهی افکار در مغز و فراخوانی کلمات مناسب برای توضیح شفاهی یا برقراری ارتباط نیاز دارد.

نشانه‌های اختلال یادگیری مبتنی بر زبان شامل مشکلاتی در مهارت‌های زبانی کلامی، مانند توانایی بازگویی یک داستان، روانی گفتار، و توانایی درک معنای کلمات، دستورالعمل‌ها و موارد مشابه است.

مشکلات پردازش شنوایی و دیداری: اهمیت گوش و چشم

چشم‌ها و گوش‌ها ابزار اصلی رساندن اطلاعات به مغز هستند، فرآیندی که گاهی اوقات “ورودی” نامیده می‌شود. اگر چشم‌ها یا گوش‌ها به درستی کار نکنند، یادگیری ممکن است آسیب ببیند.

اختلال پردازش شنوایی – حرفه‌ای‌ها ممکن است به توانایی شنیدن خوب به عنوان “مهارت‌های پردازش شنیداری” یا “زبان دریافتی” اشاره کنند. توانایی شنیدن درست چیزها به شدت بر توانایی خواندن، نوشتن و املا تأثیر می‌گذارد. ناتوانی در تشخیص تفاوت‌های ظریف در صدا، به زبان آوردن کلمات و درک مفاهیم اساسی خواندن و نوشتن را دشوار می‌کند.

اختلال پردازش بصری – مشکلات در ادراک بصری شامل از دست دادن تفاوت‌های ظریف در اشکال، معکوس کردن حروف یا اعداد، پرش از کلمات، پرش از خطوط، درک اشتباه عمق یا فاصله، یا داشتن مشکل در هماهنگی چشم و دست است. حرفه‌ای‌ها ممکن است به کار چشم‌ها به عنوان “پردازش دیداری” اشاره کنند. ادراک دیداری می‌تواند بر مهارت‌های حرکتی، درک مطلب و ریاضی تأثیر بگذارد.

اختلالات دیگری که یادگیری را دشوار می‌کند

مشکل در مدرسه همیشه ناشی از ناتوانی یادگیری نیست. اضطراب، افسردگی، رویدادهای استرس‌زا، آسیب‌های عاطفی و سایر شرایطی که بر تمرکز تأثیر می‌گذارند، یادگیری را به یک چالش تبدیل می‌کنند. علاوه بر این، ADHD و اوتیسم که گاهی اوقات با ناتوانی‌های یادگیری هم‌زمان رخ می‌دهند اشتباه گرفته می‌شوند.

ADHD – اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) اگرچه به عنوان یک ناتوانی یادگیری در نظر گرفته نمی‌شود، مطمئناً می‌تواند یادگیری را مختل کند. کودکان مبتلا به ADHD اغلب در یک جا نشستن، متمرکز ماندن، پیروی از دستورالعمل‌ها، منظم ماندن و انجام تکالیف مشکل دارند.

اوتیسم –  مشکل در تسلط بر برخی مهارت‌های تحصیلی می‌تواند ناشی از اختلالات رشدی فراگیر مانند اوتیسم و ​​سندرم آسپرگر باشد. کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم ممکن است در برقراری ارتباط، خواندن زبان بدن، یادگیری مهارت‌های اساسی، دوست‌یابی و برقراری تماس چشمی دچار مشکل شوند.

امیدواری به درمان ناتوانی‌های یادگیری: مغز می‌تواند تغییر کند

علم پیشرفت‌های زیادی در درک عملکرد درونی مغز داشته است، و یکی از کشف‌های مهمی که امید جدیدی را برای ناتوانی‌ها و اختلالات یادگیری به ارمغان می‌آورد، نوروپلاستیسیته نامیده می‌شود . نوروپلاستیسیته به توانایی طبیعی و مادام‌العمر مغز برای تغییر اشاره دارد.

در طول زندگی، مغز قادر به ایجاد ارتباطات جدید و تولید سلول‌های مغزی جدید در پاسخ به تجربه و یادگیری است. این دانش منجر به درمان‌های جدید پیشگامانه برای ناتوانی‌های یادگیری شده است که از توانایی مغز برای تغییر بهره می‌برند. برنامه‌های نوآورانه مانند نرم‌افزارهای تخصصی شناختی نوین از تمرینات مغزی استراتژیک برای شناسایی و تقویت مناطق شناختی ضعیف استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، برای کودکانی که در تشخیص صداهای مختلف در یک کلمه مشکل دارند، برنامه‌های یادگیری کامپیوتری جدیدی وجود دارد که صداها را کاهش می‌دهد تا کودکان بتوانند آن‌ها را درک کنند و به تدریج سرعت درک خود را افزایش دهند.

این اکتشافات در مورد نوروپلاستیسیته امیدی را برای همه دانش‌آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری ایجاد می‌کند و تحقیقات بیشتر ممکن است منجر به درمان‌های جدید دیگری شود که علل واقعی ناتوانی‌های یادگیری را هدف قرار می‌دهند، نه اینکه صرفاً راهبردهای مقابله‌ای را برای جبران ضعف‌ها ارائه دهند.

چگونه درک مغز به اختلال یادگیری کمک می‌کند؟

با استفاده از یک قیاس تلفنی، سیم‌کشی معیوب در مغز خطوط عادی ارتباط را مختل می‌کند و پردازش آسان اطلاعات را دشوار می‌کند. اگر سرویس در منطقه خاصی از شهر قطع می‌شد، شرکت تلفن ممکن است با سیم‌کشی مجدد اتصالات مشکل را برطرف کند. به طور مشابه، تحت شرایط یادگیری مناسب، مغز توانایی سازمان‌دهی مجدد خود را با ایجاد ارتباطات عصبی جدید دارد. این ارتباطات جدید مهارت‌هایی مانند خواندن و نوشتن را تسهیل می‌کند که با استفاده از ارتباطات قدیمی دشوار بود.